Faiz Artışı Mevduata Yaradı

            Önceki yazımda mevduat faizleri artarken, TL cinsinden kullandırılan kredilerin faizlerinin de arttığını ancak döviz kredisi faizlerinin düştüğünü ele almış, bu durumun bankaların açık pozisyonlarını kapatmaya dönük bir stratejiden kaynaklandığını ifade etmiştim. Bu yazımda da bu stratejinin ne tür sonuçlar doğurduğunu ele alacağım.

            TCMB’nin haftalık verileri ile kredi ve mevduatlardaki değişime bir göz atalım. Aşağıda yer alan grafikte bankacılık sektörünün 2016 yıl sonu ile 19 Mayıs 2017 tarihleri arasındaki kredi hacmi ve haftalık artış tutarları yer almaktadır. Buna göre bankacılık sektörünün kredi hacmi 1,69 trilyon TL’den 1,84 trilyon TL’ye çıkarak %9 oranında artış göstermiştir. Başka bir ifadeyle kredi hacmi yaklaşık olarak 152 milyar TL artış göstermiştir. Bankacılık sektörünün kredi hacminin artışına baktığımızda da haftalık olarak ortalama da 7,6 milyar TL’lik bir artış görülmektedir. Nisan ayının ortalarından itibaren düşük artış bazen de azalış gösteren kredi hacmi, son iki haftada 26 milyar TL artış göstermiştir.    

            

             Aşağıda yer alan grafikte mevduat hacmi ve haftalık değişim tutarları yer almaktadır. Bankacılık sektörünün toplam mevduatı (bankalararası mevduat hariç) 1,4 trilyon TL’den 1,5 trilyon TL’ye çıkmış ve %7,6 oranında artış göstermiştir. Başka bir ifadeyle bankacılık sektörü mevduatları yaklaşık olarak 106 milyar TL artış göstermiştir. İlgili dönemde kredilerdeki artış mevduattaki artıştan daha fazla olmuştur. Bankacılık sektörünün mevduat hacmi bir haftada ortalama 5,3 milyar TL artış göstermiştir. 21 Nisan ile biten haftadan itibaren 3 hafta üst üste gerileyen mevduat, son iki haftada yaklaşık olarak 33 milyar TL artış göstermiştir.

             

            Peki tasarruf sahiplerinin mevduat hesaplarında para birimi tercihleri ne yönde değişim göstermiş? Bu sorunun cevabını da aşağıda yer alan grafiklerde görebiliriz. TL cinsinden mevduat hesaplarına baktığımızda yıl sonunda 835 milyar TL’den 867 milyar TL’ye çıkarak %3,9 oranında artış gösterdiğini görüyoruz. Bu süreçte TL mevduat hacmi 32 milyarlık bir artış göstermiştir. Ocak ayı sonun ile düşüşe geçen TL mevduatlar Mart ayı ile birlikte tekrardan artış göstermeye başlamıştır. Bu süreçte TL mevduat hesapları haftalık olarak ortalamada 1,6 milyar TL artış göstermiştir.

  

            

            Yabancı para cinsinden mevduat hesaplarının gelişimi de aşağıda yer alan grafikte bulunmaktadır. YB mevduatlar (döviz tevdiat) Ocak ayında ciddi bir artış göstermiştir. Yılsonunda 563 milyar TL olan YB mevduat hesapları 636 milyar TL’ye çıkarak %13 oranında artış göstermiştir. İlgili dönemde YB mevduatlar 73 milyar TL artmıştır. İlgili dönemde YB mevduatlar haftalık olarak ortalamada 3,7 milyar TL artış göstermiştir.  

            

            Özetle;

	Artış Tutarı (milyar TL)	Haftalık Ortalama Artış Tutarı (milyar TL)	Artış Oranı	Son İki Hafta Artış Tutarı (milyar TL)
Krediler	152	7,6	%9	26
Mevduat	106	5,3	%7,6	33
TL	32	1,6	%3,9	31
YP	73	3,7	%13	2

1.      Krediler mevduatlardan hem tutarsal hem de oransal olarak daha fazla artış göstermiştir.

2.      YP mevduatlar (döviz tevdiat), TL mevduatların oldukça üzerinde artış göstermiştir. Bu durum ülkemizde yaşanan dolarizasyon sürecine işaret etmektedir.

3.      Ancak son iki haftada ibre tersine dönmüş, TL mevduatlar 31 milyar TL artış göstermiştir. Bu artış olmasa yılsonundan bu yana TL mevduatların neredeyse hiç artmadığını belirtecektik.

Bu tespitlerden sonra, bankaların döviz kuru riskini azaltmak adına TL mevduatlara uygulanan faiz oranlarını artırarak, TL mevduatlarda artış yaşanmasını sağladığını, böylece döviz kuru riskini bir miktar azalttıklarını söyleyebiliriz.