Krediler bankaların temel faaliyet
alanıdır. Bankaların varlıklarının önemli bir kısmı kredilerden oluşmaktadır.
Aşağıda yer alan grafikte BDDK’dan elde edilen veriler ile Türk bankacılık
sektörünün kredi büyüklüğü yer almaktadır. 2002 Aralık ayında 49 milyar TL
düzeyinde olan kredi toplamı 2018 Eylül ayında yaklaşık 2,6 trilyon TL’ye
ulaşmıştır. Yıllar itibariyle krediler TL bazında sürekli olarak artış
göstermiştir.
Krediler bankaların en önemli
varlığıdır. Dolayısıyla bankaların toplam varlıkları (aktifleri) içerisinde
kredilerin sahip olduğu pay, önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır.
Aşağıda yer alan grafikte Türk Bankacılık Sektörünün kredilerinin toplam
varlıklarına olan oranı yer almaktadır. 2002 Aralık ayında bu oran %23
seviyesindedir. 2001 krizi öncesinde bankalar yatırımlarını menkul kıymetlere
özellikle de hazine bonosu ve devlet tahvillerine gerçekleştirmekteydi. Daha
açık ifade ile bankalar kredi kullandırmaktan ziyade devlete borç vermeyi
tercih ediyorlardı. Dolayısıyla kredilerin bankaların varlıkları içerisindeki
payı düşüktü. 2001 krizi sonrası bankacılık sektörü yeniden yapılandırılmış
görece düşük enflasyon ve faiz oranları bankaları zamanla temel faaliyeti olan
kredi kullandırmaya yönlendirmiştir. Böylece bu oran zaman içerisinde artış
göstermiş %64 seviyesine kadar ulaşmıştır. Ancak Eylül 2018 itibariyle oran
%61’e gerilemiştir. Küresel krizin etkisini gösterdiği 2009 yılında da benzer
bir gerileme görülmüştür.
Kredilerin %87 gibi yüksek bir oranla
mevduat bankaları tarafından kullandırıldığını görüyoruz. Eylül 2018 itibariyle
krediler içerisinde kalkınma ve yatırım bankalarının payı %8 iken katılım
bankaların payı %5 düzeyindedir.
Kredilere sahiplik açısından
bakıldığında da, yerli özel ve yabancı bankaların %59’luk, kamu bankalarının
ise %41’lik paya sahip olduğu görülmektedir.