Mevduat Bankaları

Banka deyince ilk aklımıza kredi ve mevduat gelmektedir. Zaten bankaların temel fonksiyonu da, fon fazlası olanlardan sağladığı parayı, fon açığı olanlara kredi olarak kullandırmaktır. Bu faaliyetin yerine getirilebilmesi için bankaların mevduat toplama yetkisine sahip olmaları gerekir. Söz konusu yetkiye sahip olan bankalar mevduat bankası olarak değerlendirilmektedir.

Türkiye’de mevduat toplama yetkisine sahip bankaları ikiye ayırmak mümkündür. Ticari bankalar ve katılım bankaları. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Türkiye Bankalar Birliği ticari bankaları kendi içlerinde kamu sermayeli, özel sermayeli ve yabancı sermayeli bankalar olarak üçe ayırmaktadır. Türkiye’de kamu sermayeli ticari bankalara Türkiye Vakıflar Bankası, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, özel sermayeli ticari bankalara Akbank, Türkiye İş Bankası ve Yapı ve Kredi Bankası, yabancı sermayeli bankalara da Finans Bank ve Türkiye Garanti Bankası örnek olarak verilebilir. Türkiye’de kamu sermayeli katılım bankası Vakıf Katılım ve Ziraat Katılım olmak üzere iki tanedir. Albaraka Türk Katılım Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası ve Türkiye Finans Katılım Bankası da yabancı sermayeli bankalardır. Aktif büyüklüğü açısından katılım bankalarının sektördeki payı yaklaşık %5 civarındadır. Sektöre yeni katılan kamu sermayeli katılım bankaları ile birlikte bu oranın artması beklenmektedir.     

  

Mevduat bankaları para piyasasının en önemli kurumlarıdır. Genellikle 1 yıla kadar olan vadelerde mevduat toplar ve bu fonları ticaret ve üretim faaliyetlerine kanalize ederler. Mevduat bankalarının fon kaynaklarının başında, evet mevduat gelmektedir. Kullanılan krediler ve özkaynaklar mevduat bankalarının diğer fon kaynaklarıdır. Mevduat bankaları fonlarını kredi vererek, menkul kıymetlere yatırım yaparak, duran varlık satın alarak ve iştirakte bulunarak değerlendirirler.

	Mevduatın Oranı (%)	Kredilerin Oranı (%)
Mevduat Bankaları	55,17	62,47
Ticari Bankalar	54,81	62,75
Katılım Bankaları	61,98	57,27

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun web sitesinden elde ettiğim veriler bankaların en önemli fon kaynağının mevduat olduğunu doğrular niteliktedir. 2017 yılı Ocak ayı itibariyle Türkiye’de bankaların fon kaynaklarının yaklaşık %55’i mevduattır. Bu oran ticari bankalar için yaklaşık %55, katılım bankaları için yaklaşık %62’dir. Ticari bankalar alternatif fon kaynaklarından katılım bankalarına göre daha fazla yararlanmaktadırlar. Kredilerin toplam aktifler içindeki oranı ise yaklaşık %62’dir. Bu oran ticari bankalar için yaklaşık %63, katılım bankaları için yaklaşık %57’dir. Ticari bankalar katılım bankalarına göre kredilere daha fazla yatırım yapmışlardır.